Πέντε λεπτά με μία συγγραφέα. Σήμερα, η μεταφράστρια και ποιήτρια Κατερίνα Λιάτζουρα, με αφορμή την ποιητική της συλλογή «Λευκοί νάνοι» (εκδ. Βακχικόν).

Επιμέλεια: Book Press

Πώς μας βοηθάει ο τίτλος να πλησιάσουμε τη συγκεκριμένη ποιητική συλλογή;

Λευκός Νάνος ονομάζεται στην επιστήμη της Αστρονομίας ο αστέρας που μετά από εκατομμύρια χρόνια ζωής και πορείας στον χωροχρόνο των γαλαξιών αρχίζει να νεκρώνεται ελαττώνοντας τη θερμοκρασία του και τη φωτεινότητα του, και που εν τέλει μετατρέπεται σε μια σφαίρα με πολύ πυκνό βάρος και καθόλου φως, έχοντας εξαντλήσει κάθε διαθέσιμη πηγή ενέργειας. Ο τίτλος θέλει να συνδέσει την σύντομη ζωή του ανθρώπινου είδους εντός του χωροχρόνου του δικού μας ηλιακού συστήματος, καθώς και τη ματαιότητα και τη ματαιοδοξία που διακατέχει το γένος αυτό, που εξαντλεί κάθε διαθέσιμη πηγή ενέργειας, σε αντιδιαστολή με το μεγαλείο του Σύμπαντος που συνεχίζει να ζει, να μεγεθύνεται και να διαστέλλεται, αδιαφορώντας για τον μικρό τον άνθρωπο.

Είναι το «Λευκοί νάνοι» μια συλλογή με ενιαία σύλληψη, με «θέμα»; Αν ναι, ποιο είναι αυτό;

Οι «Λευκοί Νάνοι» είναι μια ποιητική σύνθεση, ένα long poem, όπου διαπραγματεύομαι το σύντομο και ίσως ανεπαίσθητο πέρασμα του ανθρώπου από τη Γη. Αυτού του μικρού δηλαδή δίποδου θηλαστικού, που νομίζει ότι είναι σπουδαίο και μοναδικό και που θεωρεί ότι η ζωή του είναι αναντικατάστατη σε σχέση με τη ζωή των άλλων πρωτευόντων, και ότι η δική του ύπαρξη υπερέχει της υπάρξεως των άλλων ειδών του ζωικού βασιλείου· ενώ στην ουσία πρόκειται για ένα από τα πολλά είδη που ζουν, αναπαράγονται και πεθαίνουν πάνω στη Γη, σε μια διάρκεια ζωής που σε σχέση με τη διάρκεια ζωής του Σύμπαντος είναι μηδαμινή. Μολαταύτα αυτό το δίποδο θηλαστικό που το λένε άνθρωπος δεν ξέρει να συμβιώνει με σεβασμό προς τα άλλα είδη, να συμβιώνει αρμονικά, φιλήσυχα και ειρηνικά, και με σεβασμό προς τον περιβάλλοντα χώρο που το φιλοξενεί και τον οποίο παρέλαβε από τους προγενέστερούς του και οφείλει να παραχωρήσει στους μεταγενέστερους.

Με ποιο τρόπο υπάρχει στην ποίησή σας η ιδέα του αναγνώστη;

Ο αναγνώστης παίζει τον ρόλο του συνομιλητή μου. Πολλές φορές του απευθύνομαι και του εκμυστηρεύομαι τις σκέψεις μου, κι εκείνος άλλοτε ανταποκρίνεται και άλλοτε αφουγκράζεται τα λεγόμενά μου, σωπαίνοντας.

Ποιο ποίημα ή απόσπασμα από κάποιο ποίημα θα λέγατε ότι συστήνει με τον καλύτερο τρόπο το ύφος και τους τρόπους αυτής της συλλογής;

Δύσκολο να επιλέξω ένα απόσπασμα της ποιητικής αυτής σύνθεσης, καθώς εναλλάσσονται μορφή και ύφος, αλλά ας πούμε το παρακάτω…

[…] και η καρδιά σου μάγμα που κοχλάζει
κάτω από τον σκουρόχρωμο και εύθραυστο φλοιό
πιέζεται ασφυκτιεί και ψάχνει διεξόδους·
και οι μανδύες σου λεπτοί
ραγίζουνε και σπάνε
και το μάγμα να ξεχύνεται στην επιφάνεια
ορμητικό ποτάμι ψύχεται
και γίνεται το ίδιο
περίτεχνος μανδύας αγκαλιασμένος
κι από άλλον κι άλλον κι άλλον
και να· οι ενώσεις της χημείας
που το αέρινο και άπιαστο
πάντοτε το κάνουν να δακρύσει
και η αρχέγονη πάλη στο ξεκίνημα
του κοσμικού αυτού αιώνα
βίαιη, θορυβώδης, καταλυτική·
παράξενα τα χρώματα, αλήθεια,
σύνθεση μιας άγριας ομορφιάς
το πρώτο μας γήινο παρελθόν·
και ο νεογνός πλανήτης ετερόφωτος
και βουτηγμένος σε μια απέραντη υδάτινη γαλήνη· […]

Αν σας ζητούσαν να επιλέξετε ένα από τα δύο, με τι θα λέγατε ότι προσομοιάζουν περισσότερο τα ποιήματά σας: με μουσικά κομμάτια ή με εικαστικά έργα;

Με καμία από τις δύο αυτές τέχνες. Αν ήταν να προσομοιάσω την συγκεκριμένη ποιητική μου σύνθεση με μια τέχνη, θα έλεγα πως μάλλον αυτή θα ήταν η τέχνη του Θεάτρου. Εξάλλου πρόκειται για έναν παραληρηματικό μονόλογο.

(bookpress.gr 15.1.2023)