Η Κατερίνα Λιάτζουρα γεννήθηκε στη Γερμανία. Είναι φιλόλογος της γερμανικής γλώσσας (ΑΠΘ) με μεταπτυχιακό τίτλο στην πολιτισμική διαχείριση (ΕΑΠ). Ζει στη Χαλκίδα και εργάζεται στη Μέση Εκπαίδευση. Μεταφράζει από και προς τη γερμανική γλώσσα. Ενίοτε συνομιλεί με ομοτέχνους και καταγράφει τις σκέψεις της για τα βιβλία τους. Έχει συμμετάσχει σε πολλά συλλογικά έργα και πολλές ανθολογίες και είναι μέλος του Pen Greece. Η συλλογή Λευκοί Νάνοι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Βακχικόν και μας έδωσε την αφορμή για την ακόλουθη συνέντευξη, είναι η τέταρτη ποιητική της συλλογή.

Λευκοί Νάνοι, ο τίτλος της τελευταίας ποιητικής σας συλλογής. Θα μας αποκαλύψετε κάποια στοιχεία του βιβλίου;

Οι Λευκοί Νάνοι είναι ένα συνθετικό ποίημα, ένα long poem δηλαδή, που ξεκινά από τη γένεση του γνωστού σε μας Σύμπαντος και ακολουθεί την εξελικτική πορεία του ανθρώπου· πάντα ποιητικά και πάντοτε μέσα από την υποκειμενική μου ματιά πάνω στον κόσμο που μας φιλοξενεί. Ας πούμε ότι σε αυτή τη συλλογή συνδυάζω στοιχεία από την κοσμοθεωρία μου, την υπαρξιστική φιλοσοφία και την οντολογία.

Πράγματι, στη συλλογή αυτή διακρίνουμε έντονα το στοιχείο της υπαρξιακής αναζήτησης. Είναι η ποίηση ένας τρόπος να προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις σε ανάλογα ερωτήματα;

Η υπαρξιακή αναζήτηση αποτελεί για μένα μια διαδικασία δίχως αρχή και τέλος. Αναζητώ την ταυτότητα της ύπαρξής μου ακολουθώντας τα μονοπάτια του νου που μου υποδεικνύει η ενίοτε συναισθηματική μου κατάσταση. Δεν ξέρω αν η ποίηση είναι ο καταλληλότερος τρόπος να εκφράσω αυτές τις αναζητήσεις μου, ούτε κι αν μπορούν να δοθούν απαντήσεις μέσα από στίχους, σίγουρα όμως μπορούν να τεθούν τα ερωτήματα, τα εναύσματα που θα οδηγήσουν κι άλλους να προβληματιστούν, τα ερεθίσματα ίσως για να ξεκινήσει έμμεσα μια διαλεκτική επικοινωνία.

Με ποια αφορμή συνήθως γράφετε;

Όταν θέλω να ηρεμήσω την ψυχή μου. Όταν στον έξω κόσμο συμβαίνουν όλα όσα μπορούν να ταράξουν τη νομοτέλεια του Σύμπαντος, όλα όσα ντροπιάζουν την ανθρωπότητα. Όταν ο άνθρωπος ο μικρός, ο πολύ μικρός, δείχνει το χειρότερο πρόσωπό του, κι εγώ θέλω στον έσω κόσμο μου να συνεχίσω να ζω με ηρεμία. Η γραφή σε μένα λειτουργεί ως βαλβίδα εκτόνωσης. Μόλις δώσω υπόσταση στις σκέψεις και τα συναισθήματά μου, μπορώ και πάλι να συγκεντρωθώ σε όσα γίνονται γύρω μου και να τα αντιμετωπίσω με σύνεση και νηφαλιότητα, αλλά και με δυναμισμό.

Σε ποιες θεματικές αναφέρεται η ποίησή σας;

Η ποίησή μου είναι ανθρωποκεντρική. Έχει να κάνει με όλες τις εκφάνσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς, που δείχνουν το μεγαλείο ή τη μικρότητα του ανθρώπινου είδους.

Θεωρείτε πως για να είναι ολοκληρωμένη μια ποιητική συλλογή, θα πρέπει τα ποιήματα που την απαρτίζουν να αποτελούν μια θεματική;

Όχι απαραιτήτως. Ωστόσο, νομίζω πως ακριβώς αυτό συμβαίνει. Τις περισσότερες ποιητικές συλλογές τις διαπερνά ένας θεματικός άξονας, γύρω από τον οποίο περιστρέφονται τα ποιήματα, αποτελούν ας πούμε μια κάποια ενότητα. Από την άλλη, όμως, και τι σημαίνει ότι μια ποιητική συλλογή είναι ή πρέπει να είναι ολοκληρωμένη; Είναι ολοκληρωμένη ποτέ μια ποιητική συλλογή; Μήπως απλώς μπαίνει μια άνω τελεία; Λέω εγώ τώρα…

Έχει διαφοροποιηθεί το ποιητικό σας ύφος με την πάροδο των χρόνων;

Εκ του αποτελέσματος συμπεραίνοντας μπορώ να πω πως το ύφος μου δεν έχει αλλάξει, μόνο η μορφή των ποιητικών μου συλλογών έχει αλλάξει. Το ύφος μου θα είναι πάντα σκληρό, ειρωνικό και κυρίως [αυτο]σαρκαστικό. Ό,τι βγαίνει προς τα έξω και ακούγεται ως καταγγελία ή κριτική απέναντι στους άλλους, πρώτα πέρασε από την επίπονη και πολυδιάστατη διαδικασία της αυτοκριτικής. Δεν είμαι εγώ και οι άλλοι. Είμαι εγώ μαζί με τους άλλους.

Στις πολλές ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν βρίσκετε ενδιαφέροντες και αξιόλογους ποιητές;

Φυσικά και βρίσκω πολλούς και ενδιαφέροντες και αξιόλογους ποιητές. Προσωπικά μου αρέσει γενικά αυτός ο πλουραλισμός στις εκδόσεις. Χαίρομαι που όλο και περισσότερος κόσμος βρίσκει τον δρόμο της δημιουργικής γραφής και της [αυτό]έκφρασης. Χαίρομαι που η λογοτεχνία δεν είναι πια μονοπώλιο κάποιων ελιτίστικων σαλονιών, αλλά έχει γίνει ενασχόληση και ευρύτερων ομάδων της κοινωνίας. Και απολύτως λογικό είναι, αφού το μορφωτικό επίπεδο και η πνευματική καλλιέργεια –στον δυτικό κόσμο τουλάχιστον– έχει βελτιωθεί πολύ. Τώρα, αν με ρωτάτε αν όλη αυτή η εκδοτική παραγωγή έχει και λογοτεχνική αξία, νομίζω πως είμαι αναρμόδια να απαντήσω. Προσωπικά έχω ανακαλύψει μικρούς ποιητικούς θησαυρούς.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας λογοτέχνες;

Θα μου επιτρέψετε να μην αναφερθώ ονομαστικά στους αγαπημένους μου λογοτέχνες. Ωστόσο, μπορώ να προσδιορίσω τα χαρακτηριστικά τους. Εκτιμώ λοιπόν αυτούς και αυτές και αυτ@ που είναι συνεπείς στη λογοτεχνική τους διαδρομή, όλους εκείνους που τολμούν να πρωτοτυπήσουν, που είναι δραστήριοι και ενεργοί λογοτεχνικά και που δείχνουν σεβασμό στους ομοτέχνους τους.

Διαβάζετε, γράφετε, μεταφράζετε, διδάσκετε. Πόσο αλληλένδετες μεταξύ τους είναι οι ιδιότητές σας αυτές;

Όλα είναι αλληλένδετα μεταξύ τους. Το ένα εμπνέει το άλλο. Χωρίς τις αναγνώσεις μου δεν θα μπορούσα να γράψω. Χωρίς τις αναγνώσεις και τα γραψίματά μου δεν θα μπορούσα να μεταφράσω. Και χωρίς τον πλούτο που σου δίνει η ανάγνωση, η γραφή και η μετάφραση –ως σύνολο– δεν θα μπορούσα να διευρύνω τους πνευματικούς μου ορίζοντες και σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσα να διδάξω.

Γράφετε ή μεταφράζετε κάποιο νέο βιβλίο αυτό το διάστημα;

Τον καιρό αυτό μεταφράζω για λογαριασμό των Εκδόσεων Βακχικόν ποιήματα της πολυβραβευμένης Αυστριακής συγγραφέα Καρολίνα Σούτι, μια συλλογή που θα έρθει να συμπληρώσει τη λογοτεχνική παρουσίασή της στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό, αφού έχει προηγηθεί η μετάφραση της νουβέλας της Κάποτε πρέπει να περπάτησα σε τρυφερό χορτάρι, η οποία επίσης κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Βακχικόν και απέσπασε το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2015. Φυσικά, συνεχίζω τις μεταφράσεις σύγχρονων Ελλήνων ποιητών και Ελληνίδων ποιητριών στη γερμανική γλώσσα, μεταφράσματα που δημοσιεύονται στον λογοτεχνικό ιστότοπο poiein.gr και στην προσωπική μου ιστοσελίδα katerinaliatzoura.gr. Στην ιστοσελίδα μου μπορεί κανείς να ενημερωθεί πιο εμπεριστατωμένα για όλες τις εκδόσεις μου και τις δραστηριότητές μου. Και, τέλος, να σας εκμυστηρευτώ ότι ήδη αρχίζει να παίρνει ποιητική μορφή και η επόμενη ποιητική μου συλλογή, με τίτλο floral.

(diastixo.gr 8.2.2023)